Alkoholizam je jedna od tri najveće bolesti zavisnosti, uz narkomaniju i nikotinsku zavisnost. Alkoholizam je najrasprostranjenija bolest zavisnosti (10 – 15 % odrasle populacije) i u značajnoj mjeri utiče na povećanu smrtnost stanovništva. Alkohol teško narušava i fizičko i mentalno zdravlje, a skraćuje život i do 15 godina. Životni vjek zbog alkoholizma je sveden na 55 do 60 godina (kod prosječnog neliječenog alkoholičara).
Posljedice alkoholizma se ogledaju ne samo u odnosu na konzumenta, već i njegovu porodicu, dok se ponašanje nastalo pod dejtvom alkoholizma reflektuje i na okolinu, te šire drušvo.
Dokazi prikupljeni na nivou EU sugerišu da su promjene u konzumaciji alkohola tokom prvih mjeseci pandemije COVID-19 bile neravnomjerno raspoređene po grupama potrošača. Podaci su prikupljeni iz Evropskog istraživanja o upotrebi alkohola i COVID-19 (ESAC) sprovedenog u Češkoj, Danskoj, Finskoj, Njemačkoj, Norveškoj, Poljskoj, Španiji i UK-u. U svim navedenim zemaljama, konzumenti koji su konzumirali najviše 10% alkohola prije pandemije povećali su upotrebu alkoholnih pića tokom pandemije, dok su su se promjene desile i među onima koji su u početku pili ispod navedenog procenta.
Sličan trend kao u zemljama EU je i u Crnoj Gori, međutim, poslednje istraživanje o kvalitetu života, životnim stilovima i zdravstvenim rizicima u Crnoj Gori rađeno je 2017. godine, i isto je pokazalo da jedan od stotinu konzumenata alkohola popije pet ili više pića za redom u istoj prilici ili svakodnevno, a jednaka zastupljenost konzumacije alkoholnih pića u ovoj mjeri pristupna je kod oba pola.
Imajući u vidu da je poslednje istraživanje rađeno 2017. godine, neophodno je djelovanje nevladinog sektora koji bi prikupio relevantne podatke o konzumaciji alkoholnih pića među mladima, te starije populacije, a kako bi se dobili novi relevantni podaci, podobni za upoređivanje stanja prije i nakon izbijanja pandemije COVID19 virusa.
Osim navedenog, potrebno je osmisliti adekvatne programe za pomoć licima koja se odvikavaju od alkoholizma, te programe podrške porodicama koje se susreću sa ovom bolešću zavisnosti, kao i edukativne radionice koje bi za cilj imale upućivanje roditelja i staratelja o ranom prepoznavanju alkoholizma i preventivnom djelovanju.
Šteta uzrokovana alkoholom veliki je javno-zdravstveni problem i u Evropskoj uniji. Konzumacija alkohola odgovorna je za oko 255 000 do 290 000 smrtnih slučajeva svake godine u zemljama EU-a, te se ulažu veliki napori za suzbijanje ove bolesti, pažljivo osmišljenim programima za buđenje svijesti o štetnom uticaju prekomjerne konzumacije alkoholnih pića, te pomoći licima koja spadaju u kategoriju alkoholičara.
Evropski okvir za djelovanje u vezi s alkoholom za 2022. – 2025. temelji se na najnovijim dokazima o štetnosti uzrokovanoj alkoholom i najboljim predlozima za umanjnje te štete, te odražava trenutno stanje u kojem se nalaze države članice kada je upitanju upotreba alhola, uključujući suočavanje s problemima izazvanim usled pandemije COVID-19, i ističe prioritetna područja za djelovanje.
Imajući u vidu da je EU prpepoznala alkoholizam kao prioreitetnu oblast koja zahtjeva hitno djelovanje, po uzoru na dobru praku zemalja članica EU, i Crna Gora bi morala uz pomoć državnih institucija, te nevladinog sektora povećati broj programa koji promovišu zdrave stilove života, pružaju edukativne programe o štetnom uticaju alkhola na pojedinca, društvo i okolinu, te podršku licima koji su prekomjerni konzumenti alkoholnih pića, kao i porodicama koje se susreću sa ovim problemom.
MASTER tim
Tekst je izrađen u okviru projekta “Analizirajmo- analiza javnih politika u CG 2022”
