Prema podacima Uprave policije početkom decembra 2022. godine od početka godine, u saobraćajnim nezgodama poginulo 57 osoba u Crnoj Gori, od kojih je 15 bilo mlađe od 24 godine, a alarmantna je činjenica da je da je u sedam dana čak 75 vozača isključeno iz saobraćaja, uhapšeno i privedeno nadležnim sudovima na dalji postupak i odlučivanje, zbog najtežih saobraćajnih prekršaja. Najčešći uzroci sapbraćajnih nezgoda sa najtežim posledicama na crnogorskim putevima su nepažnja, neprilagođena i velika brzina, kao i vožnja pod dejstvom alkohola.
Alarmantno stanje zahtjeva hitnu intervenciju ne samo nadležnih organa, već i nevladinog sektora u podizanju nivoa svijesti o saobraćajnoj kulturi svih građana, a posebno mlađe populacije koja je veoma aktivna u saobraćajnoj komunikaciji, kako bi se kroz osmišljene programe povećao i stepen lične i društvene odgovornosti kod učesnika u saobraćaju.
U skladu sa navedenim, a kako bi se postigli željeni rezultati u odnosu na buđenje svijesti kod građana, i to naročito mlađe populacije, neophodne su izrade edukativnih materijala koje bi predstavljale vrstu vodiča o bezbjednosti učešća u saobraćaju, uz prezentovanje zakonskih odredbi koje regulišu ovu oblast, sa korisnim informacijama koje će biti od pomoći u svakodnevnim saobraćajnim situacijama.
Važno je napomenuti da je Ministarstvo saobraćaja i pomorstva Crne Gore donjelo Strategiju razvoja saobraćaja Crne Gore 2019-2035 u kojoj supostavljeni planovi za unapređenje ekonomskog razvoja, efikasnosti, sigurnosti, povezanosti i ekološke održivosti transportnog sistema zemlje, obezbjeđujući istovremeno integraciju sektora saobraćaja i kompletiranje procesa usaglašavanja regulatornog okvira sektora saobraćaja sa pravnom tekovinom EU, ekološkim i bezbjedonosnim standardima i obavezama.
Navedena Strategija prepoznala je ključne probleme kada je u pitanju bezbjednost u saobraćaju , te je konstatovano da Crna Gora u perspektivi treba dalje da radi na podizanju nivoa bezbjednosti. Crna Gora treba da uspostavi sistem u drumskom saobraćaju koji je bezbjedan, siguran, efikasan, pouzdan, ekološki i koji je integrisan sa evropskim sistemima u smislu da odgovara na potrebe korisnika i očekivanja boljeg kvaliteta života.
Sa ciljem rješavanja navedenih problema, ključnu ulogu imaju nevladine organizacije koje bi uz promocije kampanja bezbjedne vožnje, kampanje protiv vožnje u alkoholisanom stanju, za vezivanje pojaseva, bez upotrebe telefona u toku vožnje, poštovanje crvenog svjetla i drugih faktora koji utiču na nastanak saobraćajnih nezgoda u drumskom saobraćaju, pomogle nadležnim organima u smanjenju broja bezgoda koje se dešavaju na crnogorskim putevima i u konačnom preventivno djelovale na sve učesnike saobraćaja.
Takođe, osim pomenutih aktivnosti, kroz kontinuiranu edukaciju neophodno je građanima ukazati na mjere koje se mogu preduzeti kako bi se osigurala efikasna briga nakon sudara, te organizovati obuke koje bi dale jasne instrukcije u pružanju prve pomoći, što može biti od krucijalnog značaja za spašavanje života u situacijama koje su izazvane saobraćajnim nezgodama na putevima.
U konačnom, potrebno je pokazati spremnost da se intenziviraju nacionalne i regionalne akcije, svih relevantnih subjekata, kao i evropska saradnja u cilju implementacije efikasnih politika i mjera za bezbjednost na putevima, kao i usvajanje “vizije nula“ kao perspektive za budućnost u cilju smanjenja broja poginulih i ozbiljno povrijeđenih na putevima.
MASTER tim
Tekst je urađen u sklopu projekta “Analizirajmo- analiza javnih politika u CG 2022”
